H κιτρουλίνη είναι ένα από τα τρία διαιτητικά αμινοξέα στον κύκλο της ουρίας, μαζί με την αργινίνη και την ορνιθίνη. Η λήψη της διατροφικά αλλά και από συμπληρωματικές πηγές(L-κιτρουλίνη) αυξάνει τα επίπεδα της ορνιθίνης και της αργινίνης στο πλάσμα, βελτιώνοντας την διαδικασία ανακύκλωσης της αμμωνίας και το μεταβολισμό του μονοξειδίου του αζώτου. Η κιτρουλίνη κατέχει ένα σημαντικό ρόλο στην παραγωγή της αργινίνης{1}, ειδικά όταν υπάρχει χαμηλή πρόσληψη πρωτεϊνης και ο οργανισμός βρίσκεται σε καταβολικό στάδιο{2}με αποτέλεσμα να μην υπάρχει υψηλή παραγωγή στο ενδοθήλιο.
Η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία θεωρείται μία απο τις βασικότερες αιτίες των καρδιαγγειακών πρβλημάτων και συχνά σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη λόγω παχυσαρκίας{1}Λαμβάνοντας υπόψιν τις αυξανόμενες ενδείξεις οτι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία έχει τις ρίζες της στον ανεπαρκή μεταβολισμό της L-αργινίνης-μονοξειδίου του αζώτου(ΝΟ) και δεδομένης της ανεπαρκής αναποτελεσματικότητας της συμπληρωματικής χορήγησης L-αργινίνης στον μεταβολισμό του ΝΟ οι ερευνητές διερεύνησαν τα πιθανά οφέλη της χορήγησης κιτρουλίνης στον οργανισμό{1}. Συνεπώς η κιτρουλίνη μπορεί να θεωρηθεί ένα αγγειοδιασταλτικό μέσο με το οποίο γίνεται καλύτερη ρύθμιση της κυκλοφορίας του αίματος και της αρτηριακής πίεσης.
Η συμπληρωματική χορήγηση κιτρουλίνης(L-κιτρουλίνη) αποτελεί ένα ασφαλές και εστιασμένο μέσο παροχής της αργινίνης στα ενδοθηλιακά κύτταρα καθώς και στα ανοσοκύτταρα διότι επικρατεί συνεχής ανακύκλωση της κιτρουλίνης με αποτέλεσμα τα νεφρά να την μετατρέπουν σε αργινίνη. Επίσης σε αντίθεση με την αργινίνη, η κιτρουλίνη μεταφέρεται αποτελεσματικότερα στα εντεροκύτταρα παρακάμπτοντας το ήπαρ. Επιπροσθέτως φαίνεται οτι αποτρέπει την υπερβολική παραγωγή του μονοξειδίου του αζώτου{2}
Αυξανόμενοι αριθμοί μελετών δείχνουν τώρα ότι το συμπλήρωμα φαρμακευτικής / διατροφικής l-κιτρουλίνης μπορεί να αυξήσει τη βιοδιαθεσιμότητα της l-αργινίνης και στη συνέχεια να οδηγήσει σε αύξηση της σύνθεσης ΝΟ. Επιπλέον, το βραχυπρόθεσμο συμπλήρωμα l-κιτρουλίνης μπορεί να μειώσει τις περιφερικές και κεντρικές (αορτικές) αρτηριακές πιέσεις σε προ- και υπερτασικούς ενήλικες.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι το συμπλήρωμα l-κιτρουλίνης, σε σύγκριση με την l-αργινίνη, ελαττώνει την αντιδραστικότητα της αρτηριακής πίεσης σε οξεία συμπαθητική διέγερση (π.χ., ψυχρή πίεση και ισομετρική / διαλείπουσα άσκηση χειρός) και προ-κλινικά στοιχεία (σε ζώα), ότι μπορεί να προστατεύσει από οξεία ενδοθηλιακή δυσλειτουργία. Η βελτίωση σε αυτούς τους δείκτες της αγγειακής υγείας και της ανθεκτικότητας και η έλλειψη ανεπιθύμητων ενεργειών καθιστούν την l-κιτρουλίνη ελκυστικό μη φαρμακευτικό παράγοντα για πληθυσμούς με αυξημένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο.
Από μεταβολική άποψη, η l-κιτρουλίνη έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τη μιτοχονδριακή βιογένεση στον σκελετικό μυ, ενώ τα προ-κλινικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι η λιπόλυση του λιπώδους ιστού βελτιώνεται με την l-κιτρουλίνη.
Έτσι, η συμπλήρωση l-κιτρουλίνης αντιπροσωπεύει μια ελκυστική μη φαρμακολογική προσέγγιση για την αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας μονοξειδίου του αζώτου, η οποία μπορεί να έχει τη δυνατότητα να εξουδετερώσει πολλές από τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία και / ή τον τρόπο ζωής που μαστίζουν σήμερα την κοινωνία μας.
Συνοπτικά οι βασικές λειτουργίες χορήγησης της κιτρουλίνης είναι{1}:
1) Η σωστή λειτουργία του ενδοθηλιακού αγγειοδιασταλτικού
2) Αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες
3) Επίδραση στην αιματική ροή
4) Καταπολέμηση της υπέρτασης και της αρτηριακής δυσκαμψίας
5) Σωστή ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας
6) Ρύθμιση της παραγωγής αργινίνης και σωστή ρύθμιση του μεταβολισμού του μονοξειδίου του αζώτου
Διατροφικές πηγές κιτρουλίνης{3}{4}{5}
1) Καρπούζι (η πλουσιότερη πηγή)\
2) Σκόρδο
3) Κρεμμύδι
4) Όσπρια
5) Ψάρι (σολομός)
6) Συκώτι και κόκκινο κρέας γενικά
7) Καρύδια-αμύγδαλα
8) Μάυρη σοκολάτα
Δοσολογία
Όπως προαναφέρθηκε πολλή μεγάλη ποσότητα κιτρουλίνης υπάρχει στο καρπούζι και μπορεί να κυμαίνεται απο 1,6 έως 3,5γρ/κιλό φρέσκου καρπουζιού. Για την ελάχιστη αποτελεσματική δόση κιτρουλίνης(3γρ)θα χρειαστεί κατανάλωση περίπου 1,5 κιλό καρπούζι, ενώ για την μέγιστη αποτελεσματική δόση(10γρ) θα χρειαζόταν 3,3-5 κιλά καρπούζι την ημέρα{1}.
Μία πολλή καλή πρακτική λύση είναι η παρασκευή ενός χυμού καρπουζιού στο σπίτι μέσω ενός αποχυμωτή, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες τόσο για την ενυδάτωση μιάς και περιέχει μεγάλη ποσότητα νερού μέσα του, όσο και για την κιτρουλίνη και τις βιταμίνες του.
Όσον αφορά την συμπληρωματική χορήγηση της L-κιτρουλίνης συστήνεται 1000mg/ ημέρα τρείς φορές την ημέρα για άτομα που θέλουν να ρυθμίσουν την κυκλοφορική υγεία καθώς και την στυτική δυσλειτουργία. Για αθλητές που θέλουν να αυξήσουν την αθλητική τους απόδοση συστήνεται 6000-8000mg μητρικής κιτρουλίνης(citrulline malate) μία ώρα πρίν την προπόνηση {6}
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
1) Timothy D. Allerton , David N. Proctor , Jacqueline M. Stephens , Tammy R. Dugas , Guillaume Spielmann and Brian A. Irving. l-Citrulline Supplementation: Impact on Cardiometabolic Health. Nutrients 2018, 10(7),921; https://doi.org/10.3390/nu10070921
2) Cinzia Papadia, Sylwia Osowska, Luc Cynober, Alastair Forbes. Citrulline in health and disease. Review on human studies. Clinical Nutrition Volume 37, Issue 6, Part A, December 2018, Pages 1823-1828
3) Livestrong.com-Nutrition basics-Vitamins and supplements, Foods Containing L-Citrulline. URL: https://www.livestrong.com/article/321823-foods-containing-citrulline/
4) The Vegetarian Site.com- All About Allium Vegetables. URL: http://www.thevegetariansite.com/health_allium.htm
5) S. Mapelli, I.Brambilla and A.Bertani. Free amino acids in walnut kernels and young seedlings. Tree Physiology 21, 1299–1302 © 2001 Heron Publishing—Victoria, Canada